του Matthias Küntzel*
Ομιλία στη συγκέντρωση ενάντια στην απονομή του βραβείου Αντόρνο στην Judith Βutler, μπροστά από την Εκκλησία του Αποστόλου Παύλου στην Φραγκφούρτη στις 11 Σεπτεμβρίου 2012. Μετάφραση shades magazine
Η Εκκλησία του Αποστόλου Παύλου είναι μία ιστορική τοποθεσία. Εδώ όχι μόνο ο Martin Buberκαι ο Ernst Bloch, αλλά επίσης και ο Alexander Mitscherlich και οι Thomas Mann, Amos Oz καιBoualem Sansal τιμήθηκαν με διακρίσεις –τις οποίες όλοι τους άξιζαν. Και σήμερα: ηΚαθηγήτρια Judith Butler.
Όμως τι συμβαίνει; Ο Δήμαρχος της Φραγκφούρτης το έχει βάλει στα πόδια, και όχι μόνο η εβραϊκή Κοινότητα στην Φραγκφούρτη, αλλά επίσης και το Κεντρικό Συμβούλιο των Εβραίων στην Γερμανία μποϋκοτάρουν την τελετή. Ακόμα και αυτοί/ες που υποστήριξαν με κείμενο την Καθηγήτρια Butler, τώρα παίρνουν αποστάσεις από αυτήν. Και ευλόγως!
Η Καθηγήτρια Butler λέει ανοιχτά ό,τι θέλει. Το τελευταίο της βιβλίο «Διάσταση. Εβραϊκότητα και Κριτική στον Σιωνισμό» αφορά την σύγκρουση στην Μέση Ανατολή. Σε αυτό ξεκαθαρίζει ότι θεωρεί ότι ο κόσμος θα ήταν ένα καλύτερο μέρος, αν δεν υπήρχε πια εβραϊκό κράτος. Η Καθηγήτρια Butler δεν καλεί για ένα παλαιστινιακό κράτος δίπλα στο Ισραήλ, αλλά για ένα δι-εθνικό, κυριαρχούμενο από τους Μουσουλμάνους κράτος στη θέση του Ισραήλ.
Αυτό είναι ο μόνος στόχος της εκστρατείας μποϋκοτάζ την οποία αυτή υποστηρίζει. Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι το πραγματικό ζήτημα εδώ: Το μποϋκοτάζ της, παραγνωρίζει όλα τα δικτατορικά και αυταρχικά καθεστώτα στην περιοχή, προκειμένου να στοχοποιήσει την μόνη λειτουργούσα δημοκρατία, το Ισραήλ.
Η ηθική φιλοσοφία της Καθηγήτριας Butler είναι μία φιλοσοφία με δύο μέτρα και σταθμά. Η θεωρία και ο ακτιβισμός της πάνε χέρι-χέρι.
Σήμερα ο κόσμος ανησυχεί για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και για τις απειλές του περί αφανισμού ενάντια στο Ισραήλ. Ενάντια σε αυτό το υπόβαθρο, δεν είναι παράξενο να βρεθεί μία γυναίκα η οποία επιθυμεί να ελαχιστοποιήσει την κυριαρχία του εβραϊκού κράτους, η οποία μάλιστα αναγνωρίζεται ως «μία από τις πιο κομβικές στοχαστές του καιρού μας»;
Και δεν είναι ακόμα περίεργο ότι είναι η Φραγκφούρτη από όλες τις πόλεις οι οποίες θα την τιμούσαν με αυτά τα λόγια; -Η Φραγκφούρτη, ένα κέντρο του ιουδαϊσμού στην Γερμανία και μία πόλη όπου ακόμα θυμούνται το μποϋκοτάζ των Ναζί εναντίον των Εβραίων.
Το ότι μάλιστα αυτό γίνεται στο όνομα του Τεοντόρ Αντόρνο είναι ακόμα πιο γελοίο.
Όλες οι προσπάθειες της Καθηγήτριας Βutler και των υποστηρικτών/-ριών της να παρουσιάσουν τους/-ις εαυτούς/-ες τους ως αριστερούς/-ές από τη μια και μετα-σιωνιστές ή αντι-σιωνιστές από την άλλη, βασίζονται σε μία κεντρική παραδοχή: Πρέπει να αγνοήσουν το γεγονός ότι η οπτική τους για το τέλος του Ισραήλ χειροκροτείται από εκατοντάδες χιλιάδων ισλαμιστών οι οποίοι επίσης επιθυμούν να αφανίσουν το εβραϊκό κράτος, αλλά στο όνομα μίας διαφορετικής οπτικής.
Αυτή η οπτική εξηγήθηκε από τον Υπουργό Θρησκευτικών Υποθέσεων της Χαμάς AbdallahJarbu:
«Οι Εβραίοι είναι ξένα βακτήρια –ένα μικρόβιο μοναδικό στον κόσμο. Ειθέ ο Θ-ός να αφανίσει αυτούς τους βρωμερούς ανθρώπους που δεν έχουν ούτε θρησκεία, ούτε συνείδηση. Καταδικάζω όποιον πιστεύει στην εξομάλυνση των σχέσεων μαζί τους, όποιον υποστηρίζει το να κάθεσαι μαζί τους και όποιον πιστεύει ότι είναι ανθρώπινα όντα».
Γιατί η νικήτρια του βραβείου Αντόρνο έχει πεισματικά αρνηθεί να λάβει υπ’ όψη της αυτό το μίσος εναντίον των Εβραίων;
Και γιατί αρνήθηκε να επισημάνει τους πανηγυρισμούς με τους οποίους η Χαμάς χαιρέτισε τον φόνο χιλιάδων αθώων στους Δίδυμους Πύργους πριν έντεκα χρόνια από σήμερα;
Έλλειψη χρόνου; Όχι! Εικάζω ότι αυτό οφείλεται στο ότι η Καθηγήτρια Butler δεν θέλει να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα η οποία μάλλον αμφισβητεί την κοσμοθεώρησή της. Ωστόσο, αυτό δεν είναι μία απλή άγνοια (η οποία θα ήταν αρκετά κακή για μία ακτιβίστρια της Μέσης Ανατολής), αλλά μία ενεργητική άγνοια.
Η νικήτρια του βραβείου Αντόρνο εξήγησε στους/-ις σπουδαστές/-ριές της στο Μπέρκλεϋ πόσο «εξαιρετικά σημαντικό» ήταν να κατανοήσουν «την Χαμάς και την Χεζμπολάχ ως κοινωνικά και προοδευτικά κινήματα τα οποία βρίσκονται στην αριστερά και είναι τμήμα της παγκόσμιας αριστεράς».
Εδώ, η καθηγήτρια Butler έκανε λάθος. Θα ήταν εύκολο να καλύψει το λάθος και να ανακαλέσει αυτά τα λόγια. Ωστόσο, η Καθηγήτρια Butler έχει με επιμονή κολλήσει στο σφάλμα της.
Όπως ακριβώς και κάποιοι από τους πιο άξιους/-ες διανοούμενους/-ες της πόλης! Επειδή, επιλέγοντας την Καθηγήτρια Butler η επιτροπή της πόλης για το βραβείο Αντόρνο επίσης έσφαλε. Θα ήταν εύκολο να καλύψει το λάθος και να ανακαλέσει αυτά τα λόγια. Ωστόσο (η επιτροπή) έχει επίσης με επιμονή κολλήσει στο σφάλμα της.
Ο Καθηγητής Felix Semmelroth ο οποίος προεδρεύει της επιτροπής αποκάλεσε την διαμαρτυρία του Κεντρικού Συμβουλίου των Εβραίων στην Γερμανία ενάντια στην βράβευση της Καθηγήτριας Butler «εύλογη και κατανοήσιμη», ωστόσο συγχρόνως υπεραμύνθηκε της απόφασης της επιτροπής. Επιθυμούσε με πρόθεση να προσβάλει τους Εβραίους;
Θα προτιμούσα να μην το πίστευα. Αλλά δεν είναι τόσο εύκολο. Πολλοί/-ές σε αυτήν την χώρα ανησυχούν για ένα νέο είδος εχθρότητας όταν έχουμε να κάνουμε με το Ισραήλ και την κατάσταση των Εβραίων.
Αυτή η εχθρότητα ξεκίνησε με ένα ποίημα του Günter Grass με τίτλο «Τι πρέπει να ειπωθεί;». Εδώ ο συγγραφέας υποστήριξε ότι το Ισραήλ συνιστά μία απειλή για την παγκόσμια ειρήνη. Επιπρόσθετα, κατηγόρησε τους/-ις Ισραηλινούς/-ές ότι επιθυμούν «να αφανίσουν τον Ιρανικό λαό». Αυτή η θέση είναι ολοκληρωτικά ανορθολογική, καθ’ όσον ο Günter Grass αγνοεί τις απειλές από την Τεχεράνη, ακριβώς όπως η Καθηγήτρια Butler αγνοεί τις προθέσεις της Χεζμπολάχ και της Χαμάς.
Στη συνέχεια, ένα δικαστής στην Κολονία ενέδωσε στον πειρασμό του «τι πρέπει να ειπωθεί» και εξέδωσε μία απόφαση η οποία κρίνει ότι η τελετή της εβραϊκής παιδικής περιτομής είναι ενάντια στην επιμέλεια για τα παιδιά. Αυτό πυροδότησε μία μαζική κίνηση από συγγραφείς και μπλόγκερς οι οποίοι στόχευαν στην «απελευθέρωση» των παιδιών των Εβραίων από το να γίνουν Εβραίοι με τον παραδοσιακό τρόπο.
Η Charlotte Knobloch η πρώην επικεφαλής του Κεντρικού Συμβουλίου των Εβραίων στην Γερμανία εκφράζει έναν αποτροπιασμό «τον οποίο δεν έχει δοκιμάσει ξανά σε αυτήν την χώρα από το 1945» και προσθέτει: «Για πρώτη φορά οι θεμελιώδεις παραδοχές μου κλονίσθηκαν. Για πρώτη φορά νιώθω ότι πρέπει να παραιτηθώ. Σοβαρά αναρωτιέμαι, αν αυτή η χώρα μας θέλει ακόμα».
Και τώρα ένα βραβείο αξίας 50.000 ευρώ για μία ακαδημαϊκό η οποία συνηγορεί υπέρ της διάλυσης του Ισραήλ ως εβραϊκού κράτους.
Η Εκκλησία του Αποστόλου Παύλου είναι μία ιστορική τοποθεσία, το σωστό μέρος για να φωνάξουμε δυνατά και ξεκάθαρα ότι έχουμε μπουχτίσει. Αρκετά!
Πρέπει να αντιμετωπίσουμε το γεγονός ότι και στις τρεις παραπάνω περιπτώσεις αυτή η νέα εχθρότητα πυροδοτήθηκε από συγκεκριμένες ακαδημαϊκές ελίτ και από φαινόμενα τα οποία αντιτίθενται θεμελιωδώς σε κάποια κεντρικά σημεία του Τεοντόρ Αντόρνο.
Εντοπίζουμε:
-ένα ξεθώριασμα της αίσθησης ιστορικής επίγνωσης και υπευθυνότητας,
-απώλεια της συναίσθησης για την κατάσταση των Εβραίων στο Ισραήλ και στην Γερμανία, και
-αύξηση της άγνοιας, ειδικά όσον αφορά τον αντισημιτισμό στην Μέση Ανατολή.
Γι’ αυτό και η σημερινή μας διαμαρτυρία ενάντια στην βράβευση της Καθηγήτριας Butler είναι τόσο σημαντική.
Κανένας μας δεν επιθυμεί να μειώσει την διανοητική ανεξαρτησία της Καθηγήτριας Butler ή να φιμώσει την κριτική της στις ισραηλινές κυβερνητικές πολιτικές. Το θέμα είναι ότι μία καθηγήτρια η οποία απορρίπτει την ύπαρξη του εβραϊκού κράτους, δεν μπορεί να είναι άξια του βραβείου Αντόρνο.
Η διαμαρτυρία μας, όπως διεξάγεται σήμερα, θα έχει μία διαρκή επίδραση. Η αντιπαράθεση για την απονομή του βραβείου Αντόρνο στην Judith Butler θα συνεπαχθεί, όπως γράφει η Sonja Vogelστην ημερήσια Taz, ότι η Butler θα υποφέρει την ίδια μοίρα, όπως ο Γάλλος φιλόσοφος Μισέλ Φουκώ «έπειτα από τον χωρίς διάκριση πανηγυρισμό του για την Ιρανική επανάσταση του 1979». Όντως.
* O Matthias Küntzel είναι συγγραφέας και πολιτικός επιστήμονας από το Αμβούργο. Συνεργάζεται με το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ και με τον Οργανισμό Έρευνας Ιστορίας στη Γερμανία. Τις περασμένες δεκαετίες ο Matthias Küntzel ήταν μέλος της Κομμουνιστικής Λίγκας (Kommunistischer Bund) και του αντιγερμανικού χώρου. Αρθρογραφούσε για διάφορα περιοδικά την δεκαετία του 90, μεταξύ αυτών στο Bahamas. Στα ελληνικά έχει μεταφραστεί το βιβλίο του “Τζιχάντ και μίσος κατά των Εβραίων, οι ρίζες της 11ης Σεπτεμβρίου”. Ένα βιβλίο με εξαιρετικά ιστορικά στοιχεία για το αντιεβραϊκό μίσος στη Μέση Ανατολή.
grassrootreuter 